Bij de zogenaamde 3e uitleg, de uitbreiding van de bloeiende stad Amsterdam in de eerste helft van de 17e eeuw, werden ondermeer de grachten 'doorgetrokken' tot over de Amstel. De Nieuwe Grachten ontstonden, en de Plantage werd een breed opgezette buurt.

Zie ook deze link.

Vanwege de financiële crisis was er niet erg veel animo om in dit nieuwe gebied te gaan wonen en huizen te bouwen. Vandaar dat veel ruimte was, veel groen. Uiteindelijk kwam begin 18e eeuw toch de bouw van huizen goed op gang. De Nieuwe Heren en - Keizersgracht die toen nog niet zo heten, werden toen al snel in het dagelijks spraakgebruik de  Portugezen- of Jodengrachten genoemd omdat veel welgestelde Portugese joden daar hun huizen bouwden. Ze wilden in de buurt van de grote nieuwe synagoge (1675) gebouwd) komen wonen. Ongeveer de helft van alle beschikbare percelen werd destijds eigendom van deze 'Portugezen'.

"Moordenaarsgracht"  is ook een oude naam geweest voor de Nieuwe Keizersgracht, (bron:het Maandblad Amstelodamum, 9e jaargang 1922). Alleen is niet meer te traceren welke moord gepleegd is. Er zijn nog andere in onbruik geraakte namen in de buurt: bijvoorbeeld de Pestbrug waar nu de Constantijn Huygensstraat is, of b.v. het Bataafsche Marktje, de Nieuwe Heerengracht tusschen Amstel en Weesperstraat, evenzijde.

De huidige Nieuwe Kerkstraat werd een straat voor de allerarmste Portugese joden, en heette de Jodenkerkstraat.

In 1672 bestond de totale Amsterdamse bevolking uit 180.000 mensen, waarvan 2.500 Portugese joden en 5.000 Duitse en Poolse joden.
In 1675 werd de Portugese synagoge in gebruik genomen.

• Nieuwe Herengracht 33: het Portugees Israelitisch Oudemannenhuis Misjenet Zkeniem "Steun der Ouderen". Er werden altijd minimaal tien mannen verzorgd, omdat in de eigen sjoel (Synagoge) minstens 10 mannen aanwezig moeten zijn om een dienst te kunnen houden. Het huis had een eigen loofhut, een kamer waarvan het dak met touw-en katrollen omhoog kon staan, zodat de sterren gezien kunnen worden tijdens het Loofhuttenfeest (Soekot).
  
  
• In 1887 werd een gesticht voor Portugees Israelitische Gehuwde Oudelieden geopend.
  
  
• Het tehuis voor bejaarde mannen van gegoede stand werd onder de naam Ohel Jitschol ('tent van Isaäc) geopend aan aan de Weesperstraat 41-43.
• Dan was er op de Nieuwe Pringengracht 17 het Portugees Israelitisch Meisjesweeshuis Mazon Habanoth, Voedsel der Dochteren.
  
  
• Twee joodse ziekenhuizen:
  In 1885 het Nederlands Israelitisch Ziekenhuis (NIZ) aan de Nieuwe Keizersgracht 116 met daarnaast het Rosenthal May-zusterhuis. Het ziekenhuis werd in de oorlog leeggehaald, waarna patiënten en personeel grotendeels zijn gedepoteerd. Het NIZ is afgebroken. Het zusterhuis staat er nog en kreeg in 2009 weer de oude naam op de gevel!
  
  
• De Joodsche Invalide aan de Nieuwe Keizersgracht 70 werd in 1911 gebouwd en bood plaats aan 30 chronisch zieken en gehandicapten.
  In 1925 ging de Invalide naar de Nieuwe Achtergracht 98. Ook dit was snel te klein en daarna kwam in 1937 een nieuw gebouw hoek Nieuwe Achtergracht en Weesperplein.
  Speciaal aan deze Invalide(s) was dat het een particulier initiatief was. Eerst met dubbeltjes en kwartjes en het laatste gebouw met loterijen op moderne leest geschoeid. Bij de laatste loterij kon men zelfs het oude gebouw winnen...!
  Het ziekenhuis bood uiteindelijk aan ongeveer 400 mensen plek en was een modern en toonaangevend ziekenhuis.

Nieuwe Herengracht 33 was het 'Israelitische Oudemannenhuis'.
Intern was er een eigen kleine synagoge en in het achterhuis een kamer die als soeka (loofhut) kon worden gebruikt tijdens het loofhuttenfeest (Soekot). Dan wordt de maaltijd gebruikt in een loofhut, en vrienden en familie wordt daarbij uitgenodigd. 

Een loofhut, die meestal als hutje van takken en loof in de tuin wordt gebouwd, of vroeger zelfs op het bordes van een huis, moet aan een aantal voorwaarden voldoen. De belangrijkste is dat er een directe verbinding met de lucht (hemel) moet zijn. Je moet recht naar boven kunnen kijken als de gebeden gezegd worden en het brood wordt gebroken.
In ons klimaat is dat een beproeving omdat het feest in september of oktober valt. Daarom werd en wordt vaak gekozen om een wat steviger hut te bouwen met een dak dat tijdelijk open kan, of opengeschoven kan worden.

Deze 'loofhut-kamer' is intact op de eerste verdieping van het achterhuis en zoals op de foto (links) is te zien, kan het dak met touwen en katrollen worden opgelicht.